DevOps (مخفف Development و Operations) یک فلسفه یا رویکرد کاری در توسعه نرم‌افزار است که بر همکاری نزدیک‌تر بین تیم‌های توسعه (Development) و عملیات (Operations) تمرکز دارد. هدف اصلی DevOps بهبود چرخه توسعه نرم‌افزار، افزایش کیفیت کد، و تسریع در تحویل نرم‌افزار است.
در DevOps، ابزارها و روش‌هایی استفاده می‌شود که این همکاری را تسهیل کرده و فرآیندهای کاری را خودکار می‌کنند. برخی از اصول و مفاهیم کلیدی DevOps عبارتند از:
1. خودکارسازی (Automation)
استفاده از ابزارها برای خودکار کردن فرآیندهایی مانند ساخت (Build)، تست، انتشار (Deploy)، و نظارت (Monitoring) بر نرم‌افزار.
ابزارهای مشهور: Jenkins، GitHub Actions، Docker، Kubernetes.
2. یکپارچگی مستمر (Continuous Integration – CI)
توسعه‌دهندگان به‌طور مداوم کد خود را به یک مخزن مرکزی (Repository) ارسال می‌کنند و به‌صورت خودکار تست و بررسی می‌شود.
3. تحویل مستمر (Continuous Delivery – CD)
نرم‌افزار به‌طور پیوسته آماده انتشار است، به شکلی که فرآیند انتشار سریع و با کمترین ریسک انجام شود.
4. نظارت و بازخورد (Monitoring & Feedback)
مانیتورینگ مداوم نرم‌افزار در محیط‌های مختلف (از توسعه تا تولید) برای اطمینان از کیفیت و عملکرد آن.
ابزارهای مشهور: Prometheus، Grafana، ELK Stack.
5. همکاری تیمی (Collaboration)
فرهنگ DevOps تیم‌ها را تشویق می‌کند که به جای جدا بودن، با هم کار کنند و درک بهتری از اهداف مشترک داشته باشند.
مزایای DevOps:
کاهش زمان توسعه و انتشار.
افزایش کیفیت و پایداری نرم‌افزار.
بهبود شفافیت و همکاری در تیم‌ها.
کاهش هزینه‌ها از طریق خودکارسازی فرآیندها.
ابزارهای رایج DevOps:
مدیریت کد منبع: Git، GitHub، GitLab
اتصال و تحویل مستمر: Jenkins، CircleCI، TravisCI
مدیریت کانتینر: Docker، Kubernetes
مانیتورینگ: Prometheus، Grafana، Nagios
DevOps فقط یک مجموعه ابزار نیست، بلکه یک فرهنگ و رویکرد است که هدفش ایجاد هماهنگی بیشتر در کل چرخه عمر نرم‌افزار است.
