تفاوت JavaScript و ECMAScript چیست؟

ECMAScript چیست؟

ECMAScript یک استاندارد (specification) است که توسط سازمان ECMA International تعریف شده. این استاندارد تعیین می‌کند زبان باید چه قابلیت‌ها و رفتارهایی داشته باشد.

مثال:
نسخه‌های ECMAScript مثل ES5، ES6 (یا ES2015)، ES7 و غیره مشخص می‌کنند که زبان چه قابلیت‌هایی دارد مثل:

• Arrow functions
• Classes
• Promises
• Modules
• Optional chaining و غیره

JavaScript چیست؟

JavaScript یک زبان برنامه‌نویسی واقعی است که مرورگرها (مثل Chrome، Firefox) و موتورهای اجرا (مثل V8 یا SpiderMonkey) بر پایه استاندارد ECMAScript پیاده‌سازی کرده‌اند.

JavaScript علاوه بر قابلیت‌های ECMAScript شامل چیزهای دیگری هم هست مثل:

• DOM manipulation (مثلاً document.getElementById)
• Web APIs مثل fetch, localStorage, setTimeout
• Event loop و async handling در محیط مرورگر یا Node.js

تفاوت ساده‌شده:

ECMAScript، مغز و استاندارد اصلی زبان است، اما JavaScript نسخه واقعی و قابل اجرا از آن است که در مرورگرها و محیط‌های مختلف استفاده می‌شود.

نسخه‌های مختلف ECMAScript به‌همراه تاریخ انتشار و مهم‌ترین قابلیت‌های هر نسخه :

ES1 (1997)

اولین نسخه استاندارد شده از ECMAScript. پایه‌گذاری زبان بود.

ES2 (1998)

تطبیق با استانداردهای ISO/IEC؛ تغییرات جزئی.

ES3 (1999)

اولین نسخه مهم و کاربردی
ویژگی‌های مهم:

• Regular Expressions
• Try/Catch
• Switch
• Do-while

ES4

هرگز منتشر نشد (خیلی بلندپروازانه بود)

ES5 (2009)

بسیار محبوب و هنوز در پروژه‌های قدیمی دیده می‌شود
ویژگی‌های مهم:

• Strict Mode ('use strict')
• JSON support (JSON.parse, JSON.stringify)
• Array methods: forEach, map, filter, reduce
• Object.defineProperty

ES6 / ES2015

نقطه عطف زبان – مدرن‌ترین نسخه اولیه
ویژگی‌های مهم:

• let و const
• Arrow Functions () => {}
• Classes
• Modules (import / export)
• Promises
• Template Literals `Hello ${name}`
• Destructuring
• Spread/Rest ...
• Default Parameters

ES7 / ES2016

ویژگی‌های مهم:

• Array.prototype.includes()
• Exponentiation Operator (**)

ES8 / ES2017

ویژگی‌های مهم:

• async/await
• Object.entries() / Object.values()
• String.prototype.padStart() / padEnd()

ES9 / ES2018

ویژگی‌های مهم:

• Rest/Spread در Objects
• Promise.finally()
• Asynchronous Iteration (for await...of)

ES10 / ES2019

ویژگی‌های مهم:

• Array.prototype.flat() / flatMap()
• Object.fromEntries()
• Optional catch binding (catch {} بدون ارور نام)

ES11 / ES2020

ویژگی‌های مهم:

• Optional Chaining ?.
• Nullish Coalescing ??
• BigInt
• Dynamic import()
• Promise.allSettled()

ES12 / ES2021

ویژگی‌های مهم:

• Logical Assignment Operators (&&=, ||=, ??=)
• String.prototype.replaceAll()
• Promise.any()
• WeakRefs (پیشرفته و خاص)

ES13 / ES2022

ویژگی‌های مهم:

• Top-level await
• Class Fields
• Static initialization blocks
• at() method for arrays/strings

ES14 / ES2023

ویژگی‌های مهم:

• Array.prototype.toSorted(), toReversed(), toSpliced()
• Symbol-based item access customization (Symbol.iterator بهبود یافته)