احراز هویت (Authentication) فرآیندی است که از طریق آن هویت یک کاربر یا سیستم تأیید می‌شود. این فرآیند یکی از اساسی‌ترین مکانیزم‌های امنیتی در سیستم‌های اطلاعاتی است. در ادامه، به انواع مختلف احراز هویت و توضیحات مربوط به هر کدام می‌پردازیم:
1. احراز هویت با استفاده از چیزی که کاربر می‌داند (Knowledge-based Authentication):
رمز عبور (Password): متداول‌ترین روش احراز هویت که کاربر یک رمز عبور را وارد می‌کند.
پرسش‌های امنیتی (Security Questions): مجموعه‌ای از پرسش‌ها که فقط کاربر باید پاسخ صحیح آنها را بداند.
2. احراز هویت با استفاده از چیزی که کاربر دارد (Possession-based Authentication):
توکن‌های سخت‌افزاری (Hardware Tokens): دستگاه‌های فیزیکی که برای احراز هویت استفاده می‌شوند، مانند کارت‌های هوشمند.
توکن‌های نرم‌افزاری (Software Tokens): برنامه‌های نرم‌افزاری که کدهای موقتی برای احراز هویت تولید می‌کنند، مانند Google Authenticator.
پیامک (SMS): ارسال کد تأیید به شماره تلفن همراه کاربر.
3. احراز هویت با استفاده از ویژگی‌های بیومتریک (Biometric Authentication):
اثر انگشت (Fingerprint): استفاده از اسکن اثر انگشت برای تأیید هویت.
تشخیص چهره (Facial Recognition): استفاده از تصاویر چهره برای احراز هویت.
اسکن عنبیه (Iris Scan): استفاده از الگوهای منحصربه‌فرد در عنبیه چشم.
تشخیص صدا (Voice Recognition): استفاده از الگوهای صوتی برای تأیید هویت.
4. احراز هویت چندمرحله‌ای (Multi-factor Authentication, MFA):
ترکیب چندین نوع احراز هویت: استفاده از ترکیبی از روش‌های فوق برای افزایش امنیت. مثلاً ترکیب رمز عبور و توکن نرم‌افزاری.
تأیید دوعاملی (Two-factor Authentication, 2FA): یکی از رایج‌ترین شکل‌های MFA که دو عامل مختلف را برای تأیید هویت استفاده می‌کند.
5. احراز هویت مبتنی بر گواهی (Certificate-based Authentication):
گواهی دیجیتال (Digital Certificates): استفاده از گواهی‌های دیجیتال که توسط یک مرجع صدور گواهی (CA) تأیید شده‌اند، معمولاً در پروتکل‌های SSL/TLS برای ارتباطات امن استفاده می‌شود.
6. احراز هویت مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی (Social Authentication):
ورود با استفاده از حساب کاربری شبکه‌های اجتماعی: استفاده از حساب‌های کاربری مانند Google، Facebook، Twitter و غیره برای ورود به سیستم‌های دیگر.
7. احراز هویت مبتنی بر مکان (Location-based Authentication):
تشخیص مکان جغرافیایی کاربر: استفاده از موقعیت جغرافیایی کاربر برای احراز هویت. این روش معمولاً به عنوان یک عامل اضافی در احراز هویت چندمرحله‌ای استفاده می‌شود.
8. احراز هویت مبتنی بر رفتار (Behavioral Authentication):
تشخیص الگوهای رفتاری کاربر: مانند نحوه تایپ کردن، استفاده از موس، و سایر رفتارهای دیجیتال برای تشخیص هویت کاربر.
هر کدام از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب مناسب‌ترین روش به نیازها و سطح امنیتی مورد نظر بستگی دارد. برای امنیت بیشتر، معمولاً از ترکیبی از این روش‌ها به صورت احراز هویت چندمرحله‌ای استفاده می‌شود.
